در این مطلب از دکتر گرافیک، به سوال “بروکر چیست؟ 5 تفاوت اصلی بروکر و صرافی چیست؟” پاسخ خواهیم داد.
بیشتر افراد تفاوت بین صرافی و بروکر را نمی دانند و فرق بین این دو برای آن ها کمی گیج کننده است . این اتفاق زمانی اوج گرفت که صرافی ها اقدام به اضافه کردن ویژگی بروکر ها مثل استفاده از مارجین کردند. در ادامه این مطلب، مرزهای بین صرافی و بروکر را مشخص خواهیم کرد. با ما همراه باشید.
بروکر چیست؟ 5 تفاوت اصلی بروکر و صرافی
پس از ظهور و معرفی ارزهای دیجیتال به جهان، مجموعه‌های بسیاری مشتاق به فعالیت در این حوزه شدند. در این میان افراد بسیاری برایخدمت‌رسانی به کاربران این بازار و کسب درآمد شخصی، ایده‌های متعددی ارائه دادند. مهم‌ترین مجموعه‌هایی که در این راه گام برداشتند، پلتفرم‌های صرافی ارز دیجیتال بودند که می‌توان گفت بدون حضور آنها عملاً بازار کریپتوکارنسی رونق امروز را نداشت. صرافی‌ها و سیستم‌های بروکر ارز دیجیتال اصلی‌ترین بستر برایخرید و فروش رمزارز هستند. اما تفاوت بروکر و صرافی چیست؟
به عبارت ساده، هر یک از این سیستم‌ها ویژگی‌های مخصوص به خود و تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند. کاربران رمزارزها بنا بر شرایط خود و نوع معاملاتشان یکی از این دو سیستم را برای انجام سرمایه‌گذاری و خرید و فروش انتخاب می‌کنند. در ادامه به بررسی ویژگی‌های این پلتفرم‌ها و تفاوت‌های آنها با یکدیگر خواهیم پرداخت.
بروکر چیست؟
بروکر یا کارگزاری یک شخص حقیقی یا حقوقی است که واسطه‌ی خرید و فروش به شمار می‌رود. بروکرها در سیستم‌های تجاری مختلف مانند بورس اوراق بهادار، خرید و فروش نفت و فلزات گران‌بها، املاک و مستغلات و بسیاری بازارهای دیگر مانند ارز دیجیتال فعالیت دارند.
مشتری‌های کارگزاری یا همان بروکر مبلغی در حساب مجموعه ذخیره یا قفل می‌کنند. سپس با توجه به نرخی که بروکر روزانه اعلام می‌کند، سفارشات خرید و فروش خود را اعلام می‌کنند. کارگزاری سفارشات مشتریان را ثبت کرده و به نمایندگی از آنها با مبلغ قفل شده توسط مشتری در حساب کارگزاری خرید و فروش انجام می‌دهد. در این بین بروکر درصدی از سود معاملات را به‌عنوان کمیسیون برداشت می‌کند. مشتریان در این مجموعه‌ها امکان خرید و فروش مستقیم ندارند و طی یک توافق‌نامه‌ی از پیش تعیین شده اختیار خرید و فروش و برداشت کمیسیون را به کارگزاری می‌دهند.
بروکر ارز دیجیتال که با نام اختصاری OTC شناخته می‌شود یک شبکه‌ی معاملاتی است که به کاربران خود از طریق وب‌سایت یا اپلیکیشن اجازه‌ی دسترسی می‌دهد. به این سیستم‌ها بازار فرابورس نیز گفته می‌شود. در این مجموعه‌ها نیز قیمت لحظه‌ای و قیمت‌های پیشنهادی رمزارزها اعلام می‌شود و خرید و فروش‌ها بر اساس این قیمت‌ها انجام می‌گیرد.
بروکرهای ارز دیجیتال درخواست‌‌های خرید و فروش کاربران را با یکدیگر با توجه به میزان دارایی آنها جفت می‌کنند. فرایند خرید و فروش در این پلتفرم‌ها سریع‌تر و آسان‌تر از صرافی‌های متمرکز کریپتو انجام می‌شود.
صرافی چیست؟
اکنون که به صورت کلی به پاسخ سوال بروکر چیست؟ رسیده‌اید، نوبت به بررسی یک سمت معاملاتی دیگر یا همان صرافی‌ها خواهد رسید. همه‌ی ما با صرافی‌های سنتی آشنا هستیم. این مجموعه‌ها محلی برای ترید ارزهای رایج دنیا و تبدیل یک ارز به ارز دیگر هستند. نحوهی فعالیت صرافی‌های ارز دیجیتال نیز مانند همین صرافی‌های سنتی است، با این تفاوت که صرافی کریپتوکارنسی یک پلتفرم آنلاین است و تمامی تراکنش‌ها در این سیستم‌ها به‌صورت اینترنتی انجام می‌شود. این سیستم‌ها می‌توانند به‌صورت متمرکز یا غیرمتمرکز فعالیت کنند.
کاربران در این پلتفرم‌ها می‌توانند ارزهای فیات خود را به رمزارز تبدیل کرده یا برعکس این عمل را انجام دهد. همچنین معامله‌گران می‌توانند انواع ارزهای دیجیتال را با یکدیگر مبادله کنند. تمامی تراکنش‌ها در بستر این صرافی‌ها شامل درصدی از مبلغ معامله به‌عنوان کارمزد می‌شود. صرافی بایننس و کوین بیس از جمله بهترین صرافی‌های ارز دیجیتال در جهان به شمار می‌روند.
در صرافی رمزارز قیمت‌ها به‌صورت لحظه‌ای تغییر می‌کنند و تبادلات و خرید و فروش‌ها بر اساس همین قیمت‌ها انجام می‌شود. قیمت در این سیستم‌ها بر اساس میزان خرید و فروش یا همان میزان عرضه و تقاضای رمزارزها مشخص می‌شود. طبق فرمول همیشگی عرضه و تقاضا افزایش خرید یک ارز ارزش آن را نیز افزایش می‌دهد و کاهش تقاضا برای یک ارز سبب کاهش ارزش آن می‌شود.
تفاوت بروکر و صرافی
برای آنکه بتوانید تصمیم بگیرید معاملات رمزارز خود را در کدام یک از این بسترها انجام دهید؛ باید با تفاوت‌های اساسی آنها و برتری‌های این دو سیستم نسبت به یکدیگر آشنا باشید. در ادامه این تفاوت‌ها را مرور خواهیم کرد.
در اختیار قرار دادن ابزار تحلیل در بروکر برای کاربران:
خرید و فروش در بستر صرافی‌های ارز دیجیتال نیاز به تخصص ندارد. کاربران به‌راحتی می‌توانند با ثبت‌نام در این پلتفرم‌ها و شارژ حساب کاربری خود از طریق ارزهای فیات یا انتقال دارایی رمزارز خود به این بسترها، خرید فروش و تبادل آنها را آغاز کنند. صرافی‌ها ابزار خاصی برای تحلیل بازار و آزمایش ایده‌ها و استراتژی‌ها به کاربران خود ارائه نمی‌دهند.
این در حالی است که در بستر بروکر ارز دیجیتال کاربران می‌توانند به‌صورت حرفه‌ای خرید و فروش انجام دهند. این سیستم‌ها برخی از ابزارهای تحلیل را در اختیار کاربران خود قرار می‌دهند. یک کاربر بروکر می‌تواند چند نمودار را در چند پنجره مشاهده و قیمت چند ارز را با هم مقایسه کنند. همچنین می‌توانند بر روی نمودارها از اندیکاتور برای بررسی دقیق‌تر وضعیت بازار استفاده کنند.
تنوع بیشتر رمزارزها در صرافی نسبت به بروکر:
اگر از یک معامله‌گر حرفه‌ای بپرسید که به نظر وی بزرگترین مزیت صرافی در برابر بروکر چیست؟، احتمالا به تنوع بالای ارزهای دیجیتال اشاره خواهد کرد. صرافی‌های رمزارز فهرستی متنوع از کوین‌‌ها در اختیار کاربران قرار داده و امکان خرید و فروش و مبادله با تعداد زیادی رمزارز را برای آنها فراهم می‌کنند.
اما بروکرها فهرستی محدود از آلت کوین‌‌ها ارائه می‌دهند. هر بروکر از تعداد خاصی رمزارز پشتیبانی می‌کند اما عموماً ارزهای دیجیتال محبوب مانند بیت کوین، اتریوم، ریپل و سایر ارزهای مطرح، در صرافی‌ها قابل خرید و فروش و مبادله هستند.
تفاوت در نحوهی واریز و برداشت وجه در صرافی و بروکر:
در هر حال حاضر صرافی‌های ارز دیجیتال داخلی همگی به کاربران ایرانی اجازه‌ی نگه‌داری ارزهای فیات در حساب خود را می‌دهند. کاربر می‌تواند حساب خود را به ریال شارژ کند و پس از انجام معاملات مجدداً برداشت ریالی داشته باشد.
اما برخی صرافی‌های مطرح خارجی مانند Binance، امکان شارژ حساب کاربری با ارز فیات را ارائه نمی‌دهند. کاربران این سیستم‌ها فقط می‌توانند حساب خود را با رمزارز شارژ کنند. کاربران باید قبل از شروع معاملات خود در بستر چنین صرافی‌هایی در سیستم‌های دیگر اقدام به خرید رمزارز کنند و سپس دارایی خود را به این صرافی‌ها انتقال دهند.
لازم به ذکر است که تمامی این تراکنش‌ها، چه شارژ ریالی حساب و چه برداشت ریالی از صرافی‌های ایرانی و همچنین خرید رمزارز در بسترهای معاملاتی دیگر و سپس انتقال دارایی به بستر صرافی‌هایی که قابلیت شارژ حساب با ارز فیات را پشتیبانی نمی‌کنند؛ مستلزم پرداخت کارمزد به صرافی‌هاست.
اما در پلتفرم‌های بروکر کاربر نمی‌تواند حساب خود را با رمزارز شارژ کند. این سیستم‌ها امکان شارژ کیف پول کاربران فقط با ارزهای فیات فراهم کرده‌اند. در کارگزاری یا بروکر ارز دیجیتال به‌راحتی می‌توان با استفاده از کارت‌های اعتباری یا سایر روش‌های پرداخت حساب کاربری را شارژ کرد و معاملات رمزارز را آغاز کرد. باید توجه داشته باشید که کاربران ایرانی فقط قادر به استفاده از بروکرهایی هستند که امکان پرداخت با پلتفرم‌هایی را داشته باشند که آی‌پی‌های ایران را مسدود نکرده باشد.
شرایط پیچیده ثبت‌نام در بروکر نسبت به صرافی:
ممکن است کاربران در ابتدای کار، سوالاتی نظیر شرایط ثبت نام در بروکر چیست؟ را در ذهن خود داشته باشند. برای ثبت‌نام در صرافی‌های ایرانی، کاربران پس از وارد کردن اطلاعات شخصی و آپلود عکس کارت ملی خود و انتظار در یک بازه‌ی زمانی مشخص، احراز هویت می‌شوند و می‌توانند معاملات ارز دیجیتال خود را آغاز کنند. این در حالی است که حتی برخی صرافی‌های خارجی مرحله‌ی احراز هویت را نیز حذف کرده و کاربران به‌راحتی می‌توانند پس از وارد کردن مشخصات خود شروع به انجام معاملات کنند.
پروسه‌ی ثبت‌نام و احراز هویت در بستر بروکرها دقیق‌تر انجام می‌شود. برای احراز هویت در این پلتفرم‌ها، کاربران باید علاوه بر کارت شناسایی خود که عموماً پاسپورت مورد قبول قرار می‌گیرد، یک سند معتبر که حاوی نشانی محل سکونت آن‌هاست نیز در سیستم بارگذاری کنند. البته زمان انجام احراز هویت در بروکر سریع‌تر از صرافی‌هاست.
دسترسی ایرانیان به بروکرها:
با توجه به محدودیت‌‌های ایجاد شده برای کاربران ایرانی و ایجاد ممنوعیت‌هایی برای پرداخت‌های برون‌مرزی از طریق آی‌پی‌های ایران، کاربر ارز دیجیتال ایرانی باید با دیدگاهی متفاوت به دنیای کریپتوکارنسی و سرمایه‌گذاری و خرید و فروش در آن نگاه کند. در حال حاضر بسیاری از صرافی‌های مطرح جهانی برای کاربران ایرانی محدودیت ایجاد کرده‌اند و گاهی شاهد مسدود شدن دارایی‌های هم‌وطنان در این پلتفرم‌ها بوده‌ایم. بروکر ارز دیجیتال نیز از این امر مستثنی نیست و کاربران داخل کشور نمی‌توانند با اطمینان صد در صدی چنین بستری را برای سرمایه‌گذاری و معامله انتخاب کنند.
بنابراین اگر قصد دارید از بروکر ارز دیجیتال استفاده کنید، باید با آگاهی کامل و دانش کافی نسبت به ریسک‌های ورود به این سیستم‌ها اقدام کنید. می‌توانید برای کاهش میزان خطر، از مبالغ پایین شروع کنید و پس از آشنایی کامل با سیستم، محدودیت‌ها و ریسک‌های آن فعالیت خود را در بروکرها ادامه دهید.
انواع بروکر
در حال حاضر بروکرهای مختلفی توسط معامله‌گران مورد استفاده قرار می‌گیرند. در این بخش به معرفی انواع بروکرها و کاربرد هر یک از آنها پرداخته‌ایم.
بروکر میز معاملاتی (Dealing Desk):
بروکرهای میز معاملاتی یا بازارساز که با نام Dealing Desk (DD) نیز شناخته می‌شوند، وظیفه تأمین نقدینگی کاربران و معامله‌گران خود را دارند. در این دسته، Broker در یک سمت از معاملات قرار گرفته و سفارش‌های خرید و فروش را نهایی می‌کند. بازارسازها معمولاً اسپردهای ثابتی را ارائه داده و ممکن است قیمت‌هایی کمتر یا بیشتر از قیمت واقعی بازار را پیشنهاد دهند.
بروکر میز غیرمعاملاتی (No Dealing Desk):
بروکرهای غیرمعاملاتی اغلب به عنوان یک واسطه در معامله عمل می‌کنند. با استفاده از این کارگزاری‌ها، می‌توانید از خدمات بین‌بانکی و خرید و فروش با سایر معامله‌گران بهره‌مند شوید. اسپردهای معاملاتی در این دسته از بروکرها کمتر است؛ با این حال در شرایط خاص، این رقم ممکن است تغییر یابد. به عنوان مثال در یک بازار پرنوسان یا در طی یک رویداد مهم و تأثیرگذار، امکان افزایش اسپرد وجود خواهد داشت.
بروکر STP:
STP مخفف Straight Through Processing است. در این نوع، بروکر سفارش‌های خرید و فروش کاربران را به صورت مستقیم از کاربران دریافت می‌کند. سپس این سفارش‌های دریافت شده به صورت مستقیم به بانک، تأمین‌کنندگان نقدینگی یا سایر بروکرهای فعال ارسال می‌شود. این دسته از کارگزاری‌ها سرعت معامله‌گران در خرید و فروش را به طرز قابل توجهی افزایش می‌دهند. بروکرهای STP ممکن است تنها به یک تأمین‌کننده یا چندین تأمین‌کننده نقدینگی مختلف متصل شوند.
بروکر ECN:
اگر به دنبال جمع‌آوری قیمت‌های رقابتی از بازارهای مختلف باشید، بروکرهای ECN بهترین گزینه برای شما هستند. این دسته از کارگزاری‌ها قابلیت ایجاد دسترسی مستقیم به سایر بازارها را داشته و تمام قیمت‌های ممکن را در اختیار کاربران خود قرار می‌دهند. با این حال با توجه به جمع‌آوری قیمت‌های رقابتی از سراسر بازارهای موجود، بروکر ECN اسپردهای محدودتری را ارائه می‌کند. کارگزاری‌های ECN با نمایش قیمت‌های لحظه‌ای در بازارها، یک دید شفاف از جلوه کلی بازار فراهم می‌کنند.
بروکر MTF:
MTF مخفف عبارت Multilateral Trading Facilities به معنای امکانات تجاری چندجانبه است. این دسته از کارگزاری‌ها، در واقع شرکت‌های سرمایه‌گذاری هستند که خریداران و فروشندگان را به صورت قراردادی با یکدیگر ارتباط می‌دهند. بروکرهای مبتنی بر MTF اغلب کارگزاری‌های قانون‌گذاری شده‌ای نیستند؛ با این حال هر یک از آنها قوانین و مقررات خاص خود را داشته و در همین چهارچوب عمل می‌کند.
کلام آخر
در این مقاله به سؤال پر تکرار بروکر چیست پاسخ داده و به بررسی تفاوت بروکرها با صرافی‌های ارز دیجیتال پرداختیم. هرچند که یک کارگزاری و صرافی از لحاظ معاملات بازار روند تقریباً مشابهی دارند، اما نحوه عملکرد آنها با یکدیگر دارای تفاوت‌های قابل توجهی است. سپاس از همراهی شما…
