آموزش صفر تا صد ان اف تی (NFT) و معرفی انواع آن

در این مطلب از دکتر گرافیک، درباره ان اف تی چیست؟ معرفی و بررسی انواع ان اف تی ها حرف خواهیم زد.

شما درباره NFT یا توکن غیرقابل تعویض چقدر اطلاعات دارید؟ یکی از پدیده‌های جذاب دنیای دارایی‌های دیجیتال، NFT یعنی توکن غیرمثلی یا همان توکن بی‌همتا است. نسبتا مدت زیادی از همه‌گیری این واژه می‌گذرد با این وجود درک مفهوم اینکه NFT چیست می‌تواند هنوز برای بسیاری، پیچیده باشد. ما در این مقاله سعی خواهیم کرد تا این پیچیدگی را برای شما راحت کنیم. با ما همراه باشید.

ان اف تی چیست؟ معرفی و بررسی انواع ان اف تی ها

NFT مخفف عبارت Non-Fungible Token و به معنی توکن غیرقابل تعویض است؛ یعنی یک دارایی دیجیتال بی‌همتا که خاص و منحصربه‌فرد است؛ مانند اثر انگشت انسان‌ها که در هیچ دو انسانی یکسان و مشابه نیست. اگر شما آن را داشته باشید، هیچ‌کس دیگری نمی‌تواند مالکش باشد. در واقع، این نوع توکن قرارداد هوشمندی است که با استفاده از پلتفرم‌های اپن سورس تنظیم و برای ایمن‌سازی آن به‌صورت دیجیتالی استفاده می‌شود. این قرارداد هوشمند را می‌توان پس از نوشتن، ذخیره یا به‌طور دائمی در قالب رمزارزی (معمولاً به نام توکن ERC 721) در شبکه بلاک‌ چینی مانند اتریوم منتشر کرد.

برخی از اشکال محبوب NFT ها شامل تصاویر در فرمت‌هایی مانند GIF ،Jpegs، ویدیوها و همین‌طور توییئت‌ها هستند، اما هر اثر و دارایی دیجیتالی با توجه به خواست سازنده و طراح آن امکان تبدیل‌شدن به توکن غیرقابل تعویض را دارد؛ البته به شرطی که سازنده‌ی آن اثر بخواهد دارایی منحصربه‌فردی داشته باشد.

حال سوالی که ممکن است برای شما هم ایجاد شود، این است که وقتی می‌توان به‌راحتی از اثری اسکرین‌شات گرفت یا آن را یا دانلود کرد، چرا مردم حاضرند میلیون‌ها دلار بابتش بپردازند؟

پاسخ ساده است، توکن غیرقابل تعویض به خریدار اجازه می‌دهد تاکالای اصلی را همراه با احراز هویت داخلی، داشته باشد؛ این احراز هویتَ مالکیت اثر را ثابت کرده و در دنیایی ایده‌آل، فرد دیگری نمی‌تواند از آن اثر استفاده کند. در واقع، ارزش معنوی اثر با اعتبار و هویت هنرمند گره خورده و همه دنیا می‌پذیرند که تنها یک واحد از اثر مورد نظر به صورت NFT تولید و به خریدار اهدا شود.

همچنین اگر مشکل صفحه آبی ویندوز دارید می توانید مقاله ۱۰ روش فوری برای حل مشکل صفحه آبی (صفحه مرگ) ویندوز را مطالعه کنید

فرق NFT با توکن‌های معمولی (تعویض‌پذیر)

تفاوت اساسی این توکن‌ها دقیقاً در نام آن گنجانده‌شده است؛ ارزهای دیجیتالی که معمولاً  با آن‌ها سروکار داریم، Fungible یا تعویض‌پذیر هستند. این مسئله به این معناست که تفاوتی ندارد کدام واحد از این ارزها در اختیار شماست، چرا که از لحاظ کاربرد و ارزش هیچ تفاوتی میان واحدهای ارز مورد نظر وجود ندارد.

برای مثال اگر شما 1 واحد اتریوم (ETH) داشته باشید و دوست شما هم به همین میزان اتریوم در اختیار داشته باشد، هر دو شما می‌توانید اتریوم خود را با قیمتی یکسان در بازار مبادله کنید یا اصلاً توکن‌های خود را با هم جابه‌جا کنید. هیچ وجه تمایز یا برتری بین دارایی شما و دوست شما وجود ندارد.

اما توکن غیرقابل تعویض، به آن دسته از دارایی‌ها گفته می‌شود که قابلیت جابجایی یا تعویض‌پذیری ندارند، چرا که دارای ویژگی‌های منحصربه‌فردی‌اند که باعث می‌شود هر کدام از آن‌ها خاص باشند؛ یعنی یک توکن بی‌همتا. مانند یک اثر نقاشی، یک خانه، یک پوسته برای شخصیت بازی‌های ویدیویی یا یک علامت تجاری!!

برخی از این دارایی‌ها فیزیکی و ملموس هستند و برخی دیگر دیجیتال و نامشهود. واژه توکن به‌طور کلی به یک گواهی یا سند دیجیتال ذخیره‌شده در یک پایگاه داده توزیع‌شده امن به نام بلاکچین اشاره دارد. بنابراین NFTها یا توکن‌های غیرقابل تعویض، دارایی‌های دیجیتالی هستند که دارای مالکیت معنوی قابل تأیید عمومی‌اند.

ویژگی های NFT

NFT‌ها چشم انداز و آینده دنیای دیجیتال را از همین حالا متحول کرده‌اند و الگوی جدیدی برای مالکیت و اصالت در حوزه دارایی‌های دیجیتال ارائه می‌دهند. این حد از تاثیرگذاری به‌خاطر وجود ویژگی‌های فوق‌العاده جالب آن‌هاست. برخی از این ویژگی‌ها عبارت‌اند از:

منحصر‌به‌فرد بودن:

ان اف تی‌ها منحصر‌به‌فردند؛ یعنی اگر حتی یکی از این توکن‌ها را داشته باشید، چیزی را دارید که هیچکس دیگری در دنیا نمی‌تواند آن را داشته باشد و تنها مالک آن شما هستید. حتی اگر برای مثال از یک تصویر مشخص دو NFT ساخته شود، با اینکه هر دو به محتوای یکسانی مربوط هستند، شناسه توکن این دو متفاوت خواهد بود.

مالکیت و قابلیت انتقال:

مالکیت یک NFT را می‌توان از طریق تراکنش روی بلاکچین از فردی به فرد دیگر منتقل کرد (همان خرید و فروش). در نظر داشته باشید که این انتقال تحت قوانین خاصی انجام می‌شود که فرد سازنده NFT از قبل وضع کرده است.

گستردگی کاربرد:

NFT‌ها در حوزه‌های مختلفی از جمله هنر، املاک و کالا‌های مجازی در متاورس (Metaverse)، بازی‌ها، موسیقی و بخش‌های متنوع دیگری کاربرد دارند.

تقسیم ناپذیری:

NFT‌ها را نمی‌توان به واحدهای کوچکتر تقسیم کرد. آن‌ها مثل ارزهای دیجیتال (مثلاً بیت کوین) نیستند که بتوان کسر دلخواهی از یک واحد از آن‌ها را خرید. درست مانند یک کالا (مثلا یک میز) که نمی‌شود فقط بخشی از آن (مثلا فقط یک پایه‌)‌ را خرید و هر واحدش مستقل خرید و فروش نمی‌شود. البته پلتفرم‌هایی هم وجود دارند که امکان مالکیت کسری (Fractional Ownership) برخی NFTهای گران‌قیمت را فراهم می‌کنند؛ اما در این پلتفرم‌ها نیز خود NFT به بخش‌های مختلف تقسیم نمی‌شود و پخش‌کردن مالکیت بین چند آدرس، از طریق قفل‌شدن توکن اصلی در یک قرارداد هوشمند (Smart Contract) و صدور چند توکن معمولی (ERC-20) اتفاق می‌افتد.

حق امتیاز:

توسط قراردادهای هوشمند می‌توان ان اف تی‌ها را طوری برنامه‌ریزی کرد که با هر بار فروش آنها، بخشی از قیمت فروش به آدرس سازنده اصلی ارسال شود. این قابلیت باعث می‌شود هنرمندان برای همیشه یک راه درآمد از اثر خود داشته باشند.

همچنین می توانید مقاله داوینچی کیست؟ معرفی آثار و زندگی نامه دانشمند و نقاش بزرگ داوینچی را هم مطالعه کنید.

روش کار NFT ها

چهارچوب‌های مختلفی برای ساختن یا مینت (Mint)  ان اف تی وجود دارد اما شناخته‌شده‌ترین آن‌ها استاندارد ERC-721 است که برای صدور و معامله دارایی‌های غیرقابل تعویض در بلاکچین اتریوم توسعه‌یافته است. البته استاندارد جدیدتر و پیشرفته‌تری به نام ERC-1155  نیز وجود دارد که با کمک آن می‌توان قرارداد هوشمندی نوشت که هم دارای توکن‌های قابل تعویض و هم دارای توکن‌های غیرقابل تعویض است.

این پیشرفت طیف وسیعی از احتمالات را برای آینده مهیا می‌سازد. استانداردسازی صدور NFT، بستر همکاری بیشتری را فراهم می‌کند که در نهایت به نفع کاربران است. در واقع دارایی‌هایی با ویژگی منحصربه‌فرد می‌توانند با سهولت نسبی بین برنامه‌های مختلف منتقل شوند.

برای درک کارکردNFTها، ابتدا باید به پتانسیل شگفت‌انگیز فناوری بلاکچین نگاه کنیم. در واقع NFT‌ها از ویژگی‌های منحصر‌به‌فرد بلاکچین (غیرمتمرکز بودن و تأیید اطلاعات در یک زنجیره) برای تعیین مالکیت و اعتبار دارایی‌های دیجیتال استفاده می‌کنند.

همان‌طور که می‌دانید، هر ان اف تی با محتوای خاصی (مانند آثار هنری، موسیقی، کالاهای مجازی) در ارتباط است که به‌صورت یک توکن بی‌همتا ثبت شده و تمام تاریخچه خرید و فروش و انتقال مالکیت آن در بلاکچین وجود دارد. از آنجایی که بلاکچین بسیار امن و معتبر است و هیچ انسان یا سازمانی نمی‌تواند اطلاعات آن را دستکاری یا کنترل کند، هر NFT مثل ثبت یک گواهی اصالت دارایی دیجیتال است که تمام سوابق تراکنش‌ها و مالکیت آن در بلاکچین موجود است.

هنگامی که یک شخص، NFT می‌سازد، معمولاً هزینه‌ای می‌پردازد و اطلاعات لازم مانند نام، توضیحات و تصویر دارایی را ثبت می‌کند. در فرآیند توکن‌سازی، محتوای دیجیتال (که شخص آن را ارائه کرده) به یک توکن غیرمثلی تبدیل می‌شود. سپس این توکن در کیف پول ارز دیجیتال سازنده‌اش موجود می‌شود و آن شخص می‌تواند طی انجام تراکنش‌هایی توکن موردنظر خود را بفروشد یا آن را برای شخص دیگری ارسال کند.

تمام اطلاعات تراکنش‌های او در بلاکچین ثبت می‌شود و هرکس که دریافت کننده این توکن در کیف پول خود باشد، مالک حقیقی آن است و شخص دیگری نمی‌تواند ادعای مالکیت آن را داشته باشد یا آن را به‌نوعی کپی کند.

روش ساخت NFT

همان طور که گفته شد، هر NFT با محتوایی خاص در ارتباط است. برقرای ارتباط بین محتوا و توکن با استفاده از اَبَرداده (Metadata) انجام می‌شود. ابرداده به زبان ساده، مجموعه‌ای از اطلاعات است که توکن شما را توصیف می‌کند. نام توکن، توصیف ویژگی‌های ظاهری آن یا لینک به فایل محتوا برخی از نمونه‌های این اطلاعات است. کد یا شناسه منحصر‌به‌فرد هر NFT نیز بخشی از همین ابرداده است که با استفاده از آن، هر توکن از دیگری متمایز می‌شود.

ذخیره مستقیم فایل‌های بزرگ روی شبکه‌های بلاکچینی، بر خلاف فضاهای ذخیره‌سازی متمرکز، بسیار کند، پرهزینه و ناکارآمد است. به همین خاطر، به جای ذخیره مستقیم فایل مربوط به هر NFT روی شبکه‌های بلاکچینی، ابرداده آن (اغلب در قالب فایلی با فرمت JSON) روی شبکه ذخیره می‌شود. بدین ترتیب، فایل (تصویر، صوت، ویدئو و…) محتوای هر NFT جایی بیرون از بلاکچین، مثل یک سرور ذخیره‌سازی متمرکز نگه داشته می‌شود.

خرید و فروش NFT

پلتفرم‌ها و بازارهای زیادی برای دسترسی به ان اف تی‌ها وجود دارد. در این پلتفرم‌ها می‌توانید انواع مختلفی از NFT‌ها را مشاهده کنید و در صورت تمایل اقدام به خرید آن‌ها کنید. البته فراموش نکنید که NFT‌ها در پاسخ به عرضه و تقاضای بازار مستعد تغییرات قیمتی هستند.

خرید NFT:

قبل از اینکه تمام این مراحل را بررسی کنیم، به یاد داشته باشید که حتما اعتبار NFT‌های مورد علاقه خود را بررسی کنید. همچنین، در مورد پلتفرم ارائه‌دهنده و بازار معامله آن‌ها تحقیق کنید و مراقب کلاهبرداری‌های احتمالی یا توکن‌های تقلبی باشید.

1. راه‌اندازی یک کیف پول ارز دیجیتال

اولین کاری که باید بکنید، راه‌اندازی یک کیف پول مخصوص دارایی‌های دیجیتال است. NFT‌های مبتنی بر اتریوم، که رایج‌ترین نوع ان اف تی‌ها هستند، معمولاً به کیف پولی نیاز دارند که از استانداردهای توکن ERC-721 یا ERC-1155 پشتیبانی کند.

2. خرید یک ارز دیجیتال

برای پرداخت هزینه‌های مربوط به NFT از جمله قیمت خرید و هزینه‌های شبکه، به ارز دیجیتال نیاز دارید. این ارز دیجیتال باید توکن اصلی یا بومی همان بلاکچینی باشد که NFT مورد نظر شما روی آن است. مثلاً اگر قصد خرید یک NFT اتریومی دارید، باید مقداری ارز دیجیتال اتریوم (ETH) در کیف پول خود داشته باشید تا هم کارمزد شبکه (Gas) و هم قیمت آن NFT را پرداخت کنید. بنابراین باید از یک صرافی معتبر مانند نوبیتکس، برای خرید ارزهای دیجیتال موردنظر خود اقدام کنید و سپس آن را به کیف پول شخصی‌تان انتقال دهید.

3. اتصال کیف پول به بازارهای NFT

حال زمان آن است که کیف پول خود را به همان بازاری متصل کنید که NFT موردنظر شما آنجا قرار دارد. با این کار امکان تعامل بین کیف پول شما و آن بازار برقرار می‌شود و می‌توانید پس از انجام تراکنش و پرداخت هزینه‌ها، دارایی خود را به‌صورت خودکار تحویل بگیرید.

4. در مزایده NFT شرکت کنید یا بلافاصله آن را بخرید

اگر NFT مورد نظر شما برای مزایده گذاشته شده است، می‌توانید با مبلغی که مایل به پرداخت آن هستید، پیشنهاد خود را ارائه دهید. مزایده‌ها معمولاً مدت‌زمان مشخصی دارند و در انتها بالاترین پیشنهاد برنده NFT می‌شود. از طرف دیگر، برخی از NFT‌ها در قالب مزایده عرضه نمی‌شوند و می‌توانید بلافاصله آن‌ها را با قیمت مشخصی خریداری کنید. پس از خرید ان اف تی به کیف پول شما منتقل می‌شود.

فروش NFT:

قبل از اقدام برای فروش ان اف تی در نظر داشته باشید که مهم‌ترین عامل جذابیت یک توکن بی‌همتا به ماجراهای پشت آن مربوط می‌شود. اگر یک اثر هنری شاهکار خلق کنید که داستان جذابی نداشته باشد، نمی‌توانید آن را با قیمت مناسبی بفروشید؛ اما اگر یک اثر هنری معمولی ساخته باشید که داستانی جذاب و خیره‌کننده داشته باشد، احتمال موفقیت شما در فروش آن (با قیمتی خوب) بیشتر است.

1. NFT خود را در یک بازار لیست کنید:

یک بازار مناسب برای فروش ان اف تی خود پیدا کنید و عواملی مانند میزان شناخته‌شده بودن پلتفرم و تعداد کاربران فعال آن را در نظر بگیرد. هر کدام از پلتفرم‌ها قوانین خاص خود را برای لیست‌کردن آثار شما دارند. طبق آن‌ها عمل کنید تا ان فی تی شما برای فروش آماده شود. اوپن سی (OpenSea) نمونه‌ای از این بازارهاست که به هرکسی اجازه می‌دهد تا توکن غیرمثلی خود را در آن لیست کند و برای فروش بگذارد.

2. شرایط فروش NFT خود را مشخص کنید

در پلتفرم‌های فروش ان اف تی می‌توانید برای اثر خود شرایط خاصی را تعیین کنید. مثلاً قیمت دقیق، چگونگی انتقال حق امتیاز و محدودیت‌ها و شرایطی که افراد برای خرید آن باید رعایت کنند. تمام این موارد را به‌طور مشخص تعیین کنید تا افراد با خیال راحت اثر شما را بررسی کنند.

3. از تبلیغ و بازاریابی غافل نشوید

کار اصلی شما در فروش، تازه پس از لیست‌کردن ان اف تی در یک پلتفرم شروع می‌شود. باید به دنبال این باشید تا در شبکه‌های اجتماعی یا وب‌سایت اختصاصی آثار خود، آن‌ها را تبلیغ کنید و به افراد دلیلی بدهید تا آن را خریداری کنند. هنرمندان زیادی در این بازار فعال هستند و آثار زیادی برای خرید وجود دارد؛ اگر از تبلیغ و بازاریابی ان اف تی خود غافل شوید، احتمال فروش نرفتن آن بسیار زیاد است.

بهترین بازارهای خرید و فروش NFT:

• اوپن سی (OpenSea)
• بلر (Blur)
• رریبل (Rarible)
• اکس۲وای۲ (X2Y2)

انواع NFT

دنیای NFT همیشه در حال تکامل است و روزبه‌روز گسترده‌تر می‌شود. هیچ معلوم نیست که در آینده چند مدل ان اف تی داشته باشیم و گستردگی جهان NFT تا کجا رشد کرده باشد. با این حال، انواع مختلف این توکن‌ها در حال حاضر به این شرح است:

• NFT هنری: آثار هنرمندان
• موسیقی: قطعات موسیقی که حق امتیاز آن‌ها برای نوازنده یا خواننده محفوظ است
• کالای مجازی: آیتم‌هایی مانند اشیاء گوناگون در بازی‌ها
• املاک مجازی: مانند املاک موجود در متاورس دیسنترالند
• بلیط رویدادهای خاص: مانند کنسرت‌های متاورس یا واقعیت مجازی (VR)

کلام آخر

در سال‌های اخیر با ظهور دنیای کریپتوکارنسی و سر برآوردن شبکه‌های بلاک چینی، جوامع بشری جلوه دیگری به خود گرفته و چیزهای جدیدی عنوان دارایی به خود گرفته‌اند که دارای هیچگونه ماهیت فیزیکی نیستند و حیات آن‌ها به فضای دیجیتال و دنیای مجازی منحصر شده است.

همانطور که گفتیم، ان اف تی یا توکن‌های غیرمثلی نوع خاص و انحصاری از رمزارزها هستند که به دلیل ماهیت غیرقابل تعویض خویش و منحصربه‌فرد بودن در صنایع مختلف نفوذ کرده و در حال حاضر دارای کاربردهای بسیار زیادی هستند. وجود این کاربردها سبب شده تا آشنایی با ماهیت ان اف تی و توکن‌های غیرمثلی به یک ضرورت اجتناب‌ناپذیر تبدیل گردد. ما در این مقاله سعی کردیم به سوالات متداول شما درباره ان اف تی پاسخ دهیم. امیدواریم از این مطلب استفاده لازم را کرده باشید.