در این مقاله از دکتر گرافیک، بررسی سایت ویکی لیکس و سرنوشت بنیان گذار آن را خواهیم داشت.
ویکی‌لیکس (WikiLeaks) سازمانی غیرانتفاعی و بین‌المللی است که به ارسال و افشای اسناد از سوی منابع ناشناس می‌پردازد. این سازمان در سوئد پایه‌گذاری شده و نقد‌ها و فاش‌سازی‌های اینترنتی از مدارک حساس سازمان‌های دولتی را با نام مستعار منتشر می‌کند و نام و نشان منبع آن‌ها را فاش نمی‌کند. در ادامه این مقاله به بررسی بیشتر این سازمان و سرنوشت بنیان گذار آن می پردازیم.
بررسی سایت ویکی لیکس و سرنوشت بنیان گذار آن
اولین بار که ویکی‌لیکس در دسامبر سال 2010 در اینترنت قرار گرفت، باعث برانگیختن دیدگاه‌های متفاوتی شد. برخی ضمن تمجید از عملکرد این پایگاه از آن به عنوان پدیده‌ای در عرصه روزنامه‌نگاری تحقیقاتی یاد کردند، این در حالی است که گروهی دیگر عملکرد این پایگاه را خطری در زمینه روزنامه‌نگاری دانستند.
ویکی‌لیکس سازمانی متشکل از گروه‌هایی با هدف ایجاد شفافیت در عملکرد دولتها، سازمان‌ها و شرکت‌های بزرگ از طریق آشکار نمودن اسرار محرمانه عملیات غیرقانونی در سراسر جهان است که توسط جولین آسانژ، یکی از طرفداران آزادی اطلاعات که زمانی هکر بوده، بنیانگذاری شده‌است. او و همکارانش که اغلب وکیل هستند برای حفظ هویت افشاکنندگان از راهنمایی کارشناسانی مانند بن لوری که از پیشگامان تعریف پروتکل امنیتی اس‌اس‌ال «لایه سوکت‌های امن» برای انتقال امن اطلاعات از طریق اینترنت است، بهره می‌برند.
هدف ویکی لیکس آوردن اخبار و اطلاعات مهم برای عموم است. هدف دیگر سازمان، حمایت از روزنامه‌نگاران و افشاگران است تا اطمینان حاصل گردد که آنان به دلیل فرستادن اسناد حساس زندانی نمی‌شوند. “صندوق پستی آنلاین (online drop box)” از جانب ویکی لیکس یک نو آوری مطمئن توصیف شده‌است که افراد می‌توانند با استفاده از ان بدون برملا شدن هویتشان مدارک را ارسال نمایند.
جولیان اسانژ در یک مصاحبه با برنامه تلویزیون آمریکا گزارش کلبر چنین مطرح کرد: ” این آزادی مطلق نیست، هر چند آزادی بیان چیزیست که حکومت و قانون را تنظیم می‌کند. به همین دلیل است که قانون اساسی ایالات متحده آمریکا اجازه وضع قوانینی که آزادی مطبوعات را محدود سازند را نمی‌دهد. می‌بایست حقوق مطبوعات را جدا از قوانین عادی در نظر داشت چرا که ان حقوق بالاتر و مهم‌تر از قوانین عادی هستند، در حقیقت آن‌ها قانون را می‌سازند.
افشاگری ها درباره جنگ عراق و افغانستان
افشای اسناد محرمانه وزارت‌خارجه آمریکا
افشای اسناد محرمانه شرکت استراتفور
در دسامبر سال 2011 میلادی، گروهی از هکرها موسوم به «گروه آنانیموس» موفق به هک نام و اطلاعات و همچنین کارت‌های اعتباری هزاران مشتری شرکت استراتفور شدند. پس از چندی سایت افشاگر ویکی‌لیکس، اقدام به انتشار اسامی و اطلاعات برخی از مشتریان شرکت استراتفور را کرد که از آن جمله، می‌توان به شرکت‌هایی چون داو کمیکال، لاکهید مارتین، نورثروپ گرومن و ریتیون و نیز آژانس‌های دولت ایالات متحده آمریکا، از جمله وزارت امنیت داخلی ایالات متحده آمریکا، آژانس اطلاعات دفاعی ایالات متحده آمریکا و تفنگداران دریایی ایالات متحده آمریکا اشاره کرد.
ادوارد اسنودن
در 2013 ویکی لیکس ادوارد اسنودن کارمند سابق آژانس امنیت ملی ایالات متحده آمریکا (NSA) را که افشاگری‌های بی‌سابقه‌ای از جاسوسی‌های آن سازمان کرده بود را برای خروج از هنگ کنگ یاری داد. سارا هاریسون از فعالهای ویکی لیکس، اسنودن را در خروج از هنگ کنگ همراهی نمود.
افشاگری‌های ادوارد اسنودن از عملیات بزرگ «جاسوسی و مراقبت گسترده جهانی» و پریزم پرده برداشت. بنا به مدارک اسنودن، این برنامه‌ها که شامل جاسوسی از مردم عادی و شخصیت‌ها در مکالمات تلفنی، ایمیل و موتورهای جستجوی اینترنتی در تمام کشورها و بدون رعایت مرزهای سیاسی صورت می‌گیرند، در درجه اول توسط آژانس امنیت ملی ایالات متحده آمریکا انجام می‌شوند.
گروه فایو آیز، دولت‌های اروپایی و شرکت‌های تلفنی نیز همکاری مستقیم و نزدیکی در این جاسوسی‌ها دارند. افشاگری‌های اسنودن، آغاز رسانه‌ای شدن اطلاعات مربوط به افشاگری‌های جاسوسی گسترده بود. اسنودن از سال 2013 در روسیه زندگی می‌کند و در 26 سپتامبر سال 2022 میلادی ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه با صدور فرمانی به 75 شهروند خارجی از جمله ادوارد اسنودن، افشاگر 39 ساله آمریکایی، تابعیت روسیه را اعطا کرد.
ادوارد اسنودن کارمند سابق بوز آلن همیلتون و پیمانکار سابق آژانس امنیت ملی ایالات متحده آمریکا، پیشتر برای کامپیوترسازی دل و سازمان سیا نیز کار کرده بود.
جولین آسانژ، بنیان گذار ویکی لیکس
جولین پاول آسانژ (Julian Paul Assange) روزنامه‌نگار، برنامه‌نویس رایانه، کنشگر اینترنت و از بنیانگذاران وبگاه ویکی‌لیکس و سردبیر استرالیایی آن است. او در سال 2010 پس از انتشار مجموعه‌ای از اطلاعات درز کرده ازسوی چلسی منینگ (تحلیلگر اطلاعاتی ارتش ایالات متحده) از جمله اسناد و ویدیوهایی از حملات هوایی ایالات متحده در بغداد، گزارش‌های نظامی ایالات متحده از جنگ‌های افغانستان و عراق، و اسناد دیپلماتیک ایالات متحده از سوی ویکی‌لیکس، مورد توجه بین‌المللی قرار گرفت.
در 23 مه 2019، دولت ایالات متحده آسانژ را به نقض قانون جاسوسی متهم کرد. روزنامه‌ها، از جمله واشینگتن پست و نیویورک تایمز و همچنین نهادهای مربوط به آزادی مطبوعات، از تصمیم دولت مبنی بر اتهام او تحت عنوان جاسوسی انتقاد کردند و آن را به عنوان حمله به اصلاحیه اول قانون اساسی ایالات متحده که آزادی مطبوعات را تضمین می‌کند، توصیف کردند. در 10 دسامبر 2021، دیوان عالی لندن حکم داد که آسانژ می‌تواند برای بررسی اتهاماتش به ایالات متحده بازگردانده شود. در مارس 2022، دیوان عالی انگلستان درخواست آسانژ برای تجدید نظر را رد کرد. در آمریکا او با احتمال 175 سال زندان رو به رو بود.
آسانژ در تاریخ 26 ژوئن 2024، در دادگاهی در جزیره سایپان و در چارچوب توافق‌نامه‌ای که با دستگاه قضایی آمریکا منعقد شد، اتهاماتش را پذیرفت و به پنج سال و دو ماه زندان (معادل دورانی که در بریتانیا محبوس بود) محکوم شد. آسانژ پس از اقرار به انتشار اسناد محرمانه نظامی آمریکا و پایان یک نبرد حقوقی چهارده ساله و مقاومت در برابر استرداد به ایالات متحده، آزاد شد و توانست به عنوان یک انسان آزاد به‌همراه کوین راد (نخست‌وزیر سابق استرالیا) به زادگاهش استرالیا بازگردد.
سپاس از همراهی شما…
